زوج درمانی چیست؟ چه کاربردی دارد؟
افرادی که به تازگی قصد جدی کردن رابطه‌شان را دارند، فکر می‌کنند قرار است در آینده یک رابطه رویایی با طرف مقابل داشته باشند. در آن‌طرف ماجرا، آنهایی که مدتی است با پارتنر و همسرشان به مشکلات شدید خورده‌اند، تصور می‌کنند دیگر برای بهبود این رابطه هیچ فرصتی نیست.
نکته مهم اینجاست که هر 2 دسته اشتباه می‌کنند! به همین دلیل هم هست که روانشناسان پیشنهاد می‌کنند چه قبل از ازدواج و چه بعد از آن، از جلسات زوج درمانی کمک گرفته و سپس در مورد موضوعات مهم تصمیم‌گیری کنید. اما زوج درمانی چیست؟!
زوج درمانی چیست؟
ببینید، ما چیزی به اسم جلسات روان‌درمانی داریم که در آن درمانگر با مراجع گفتگو کرده و برای حل مشکلات، تغییر رفتار، بهبودی و… به او کمک می‌کند. حالا زوج درمانی خودش نوعی از روان‌درمانی است که در آن هدف کمک کردن به یک زوج در حل مشکلات، ایجاد رابطه‌ای سالم و بهبود شرایط است.
به زبان ساده، یک زوج می‌توانند به کمک جلسات زوج درمانی به مرور و البته با تلاش خودشان، احساس بد، درگیری‌های مداوم، مشکلات جنسی، مشکلات ناشی از استرس و دیگر مسائل مربوط به رابطه‌شان را بهبود داده و برطرف کنند. البته بسیاری از زوج‌ها قبل از ایجاد هر نوع مشکلی در رابطه و با هدف پیشگیری و ایجاد رابطه صمیمی‌تر به سراغ این جلسات می‌روند.
امروز یا فردا؟ زمان مناسب برای مراجعه به متخصص زوج درمانی
هنوز ازدواج نکرده‌اید، کسی را هم مد نظر ندارید، اما آنقدر هوشمندید که از همین حالا به فکر مشکلات احتمالی ازدواج هستید؟ جلسه زوج درمانی برای شما مناسب است! در مراحل آشنایی با شریک زندگی هستید؟ این جلسات به دردتان می‌خورد! ازدواج کرده و با مشکلات رابطه روبرو شده‌اید؟ باز هم زمان مناسبی برای مراجعه به یک متخصص زوج درمانگر است.
در واقع این جلسات فارغ از اعتقادات، وضعیت تاهل، نظرات شخصی، سن، نژاد و حتی گرایش جنسی به افراد کمک می‌کند. به همین دلیل با اسم‌های مختلفی به جلسات زوج درمانی اشاره می‌شود. مثلا زوج درمانی مشاوره ازدواج، مشاوره قبل از ازدواج، خانواده درمانی و… .
کاربرد و اهداف زوج درمانی چیست؟
بالاتر به این موضوع اشاره کردم که خب زوج درمانی به بهبود یک رابطه و همینطور ایجاد بلوغ در مورد آن کمک می‌کند. اما اجازه بدهید در ادامه به طور دقیق‌تر شما را با کاربرد این جلسات آشنا کنم.
1_ شناخت رفتارهای ناسالم
از مهم‌ترین کاربردهای جلسات زوج درمانی، شناخت رفتارهای ناسالمی است که هر طرف رابطه دارند. همینطور در این جلسات راهنمایی‌هایی برای برطرف کردن این رفتارها انجام می‌شود.
2_ تنظیم انتظارات
قبلا در مقاله “ازدواج موفق” هم در مورد این صحبت کردم که انتظارات، پایه و ریشه احساسات بد ما مثل خشم و ناراحتی هستند. در زوج درمانی سعی می‌شود با ایجاد یک دیدگاه منطقی، انتظارات 2 طرف با هم تنظیم شده و از سطح انتظارات غیر منطقی کم شود.
3_ کمک به حل امور مالی
با توجه به تاثیر زیادی که موضوعات مالی در یک رابطه و ایجاد تعارض دارد، ممکن است در این جلسات درمانگر سعی کند انتظارات و رفتارهای شما در مورد آن را بهبود بدهد.
4_ ترغیب به صرف زمان برای رابطه
درمانگر علاوه بر اینکه شما را به گذراندن زمان بیشتر دعوت خواهد کرد، کمک می‌کند زمانی که برای همدیگر می‌گذارید زمان باکیفیتی بوده و عملا باعث بهبود رابطه‌تان شود.
5_ تصمیم برای کودک‌آوری
بچه‌دار شدن و ترس‌های آن، یکی از مشکلات رایجی است که افراد در رابطه‌شان دارند. یک درمانگر با توجه به شرایطی که زوج دارند و البته دیگر نکات مهم در رابطه با پذیرش مسئولیت یک کودک، می‌تواند هم در اتخاذ تصمیم درست و هم در کاهش استرس آن به شما کمک کند.
6_ کمک به حل مشکلات خانوادگی!
همانطور که خودتان میدانید، بسیاری از مشکلات در روابط به ارتباطی که زوجین با خانواده طرف مقابل یا حتی خانواده خودشان دارند برمی‌گردد. در این شرایط هم جلسات زوج درمانی کمک زیادی به شما می‌کنند.
7_ بهبود رابطه جنسی
متاسفانه آمار نسبتا بالای طلاق به دلیل مشکلات جنسی، نشان از وخامت اوضاع در کشور ما دارد. در جلسات زوج درمانی، درمانگر با ایجاد یک فضای امن سعی در شناخت و بهبود مشکلات مرتبط می‌کند.
8_ کاهش استرس
استرس بیرونی وارد شده به هر طرف، می‌تواند روی کیفیت کلی رابطه اثرگذاری منفی داشته باشد. به همین دلیل درمانگرها در این رابطه هم شما را راهنمایی کرده و برای کاهش آن کمک‌تان می‌کنند.
آیا زوج درمانی انواع مختلفی دارد؟
اگر با دنیای روانشناسی آشنا باشید، میدانید در این حوزه رویکردهای متفاوتی وجود دارد. روانشناسی یونگ، تئوری انتخاب و… . در مورد زوج درمانی هم دقیقا این اصل صدق کرده و انواع مختلفی از آن وجود دارد:
1_ درمان عاطفی متمرکز یا EFT
این رویکرد، روی بهبود وابستگی و پیوند بین شما و شریک زندگی‌تان تمرکز دارد. در این جلسات درمانگر به شما در پیدا کردن الگوهایی که باعث ایجاد احساس قطع ارتباط می‌شود، کمک می‌کند. سپس همراهی‌تان می‌کند تا آنها را تغییر بدهید.
2_ روش گاتمن یا Gottman method
در این روش بیشتر سعی می‌شود به نواحی رابطه که مورد بحث‌تان است پرداخته و به شما و زوج‌تان راهکارها و مهارت حل مسئله آموزش داده شود. به این ترتیب سطح صمیمیت در رابطه‌تان افزایش پیدا می‌کند.
3_ زوج درمانی پویا
در این رویکرد، متخصص سعی می‌کند به شما برای شناخت امیدها و همینطور ترس‌های اصلی که در رابطه باعث ایجاد انگیزه است، کمک کند. به این ترتیب زوج به درک بهتری از همدیگر رسیده و روابط بهتری خواهند ساخت.
4_ زوج درمانی رفتاری یا BCT
یک رویکرد جذاب که در آن متخصص سعی می‌کند شما را در مسیر ساخت و شکل دادن رفتارهای مثبت و رضایت‌بخش کمک کند. در همین حین او اقداماتی هم برای کاهش رفتارهای منفی‌گرایانه و نامناسب دارد.
5_ زوج درمانی شناختی رفتاری یا CBCT
در این رویکرد، سعی در شناخت الگوهای فکری می‌شود که روی رفتار فرد تاثیر منفی می‌گذارد. به این ترتیب به مرور مراجع سعی در تغییر آنها کرده و در نتیجه رفتارش بهبود پیدا می‌کند.
6_ ایماگوتراپی
این رویکرد شیوه‌ای جدید برای ایجاد ارتباط بهتر بین زوجین است. در این روش، الزاما هر دو نفر باید در جلسه حضور داشته باشند تا به کمک درمانگر و رویکرد ایماگوتراپی، تعارضات‌شان را حل کرده و رابطه‌شان را با درک بیشتر، غنی کنند. یکی از رویکردهای من در زوج درمانی، همین ایماگوتراپی است.
7_ رویکرد ACT
به طور کلی روانشناسی ACT این روزها به دلیل اثربخشی بالایی که داشته، سر و صدای زیادی ایجاد کرده. زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد یا همان ACT خودش بر 4 پایه آگاهی، پذیرش، تعهد و تغییر رفتار بنا شده. این‌هم یکی دیگر از رویکردهایی است که من در جلسات زوج درمانی استفاده می‌کنم.
8_ کدام رویکرد مناسب‌تر است؟
ببینید، می‌توان گفت همه این رویکردها شما را در نهایت به یک مقصد مشترک می‌رسانند و نمی‌توان به‌شکل منصفانه بین‌شان قضاوت کرد. اما اصولا اگر به متخصصی مراجعه کنید که مطالعات زیادی داشته و سابقه‌دار باشد، خود او با توجه به شرایط و نیازهایی که دارید، تکنیک‌های مناسب را برای‌تان انتخاب می‌کند. در هر حال شما می‌توانید در جلسات از درمانگر در مورد رویکردش و دلیل انتخاب رویکردهای مورد نظر برای شما، سوال کنید.
تکنیک های زوج درمانی
به طور دقیق‌تر در یک مقاله با عنوان “تکنیک های زوج درمانی” به این موضوع قبلا اشاره کردم. اما به طور خلاصه هم در ادامه چند تا از تکنیک‌های آن را به شما توضیح می‌دهم:
1_ گوش دادن انعکاسی
گوش دادن انعکاسی یک تمرین بسیار ارزشمند است. در این تکنیک، یکی از زوجین به صحبت کردن پرداخته و طرف مقابل حرف‌هایش را گوش می‌دهد. در ادامه جای آنها عوض می‌شود. البته در این تکنیک نکات مهمی وجود دارد.
مثلا اینکه طرف گوینده، به جای استفاده کردن از عبارت تو از من استفاده می‌کند! به عنوان نمونه به جای اینکه بگوید تو این رفتار را انجام می‌دهی، می‌گوید من وقتی این رفتار را انجام می‌دهی، فلان احساس را دارم. این راهکار به افزایش صمیمیت، همدلی و حل تعارض کمک می‌کند.
2_ گفتگوهای عمیق
مخصوصا در زوج‌هایی که مدت زیادی از ازدواج‌شان می‌گذرد، ممکن است گفتگوها دیگر کیفیت قبل را نداشته و به پرسش و پاسخ‌های سطحی مثل غذای امشب چیست و… رسیده باشد! در این شرایط یک تکنیک این است که به کمک درمانگر سوالات عمیق‌تری برای گفتگو پیدا کنید که به بهبود رابطه‌تان کمک می‌کند.
3_ قدردانی
این یکی از تکنیک‌های ارزشمند در زوج درمانی است. در این تکنیک، زوج از اقدامات همدیگر به طور مداوم و به روش‌های مختلف قدردانی می‌کنند. به این ترتیب علاوه بر تمرکز روی نقاط مثبت رابطه، صمیمیت‌شان هم بیشتر می‌شود.
4_ پیدا کردن زبان عشق
در این تکنیک زوج به کمک درمانگر به این درک می‌رسند که طرف مقابل ممکن است چه چیزی را یک جلوه از عشق در رابطه بداند. مثلا ممکن است یکی از طرفین هدیه گرفتن را زبان عشق دانسته و طرف دیگر، زمان گذاشتن برای دیگری را.
کلام آخر
خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله ابتدا فهمیدیم که زوج درمانی چیست، با اهداف زوج درمانی و انواعش آشنا شده و در نهایت گریزی به چند تکنیک آن زدیم. در آخر اگر سوال و نظری در مورد روابط‌تان دارید یا بخشی از این مقاله برای‌تان گمراه کننده بوده، در بخش نظرات منتظر شما هستم.
منابع:
دیدگاهتان را بنویسید